Rickandie » Specials » Adressering

Naam, straat, huisnummer, plaats en land als adreselementen

Naam, straat, huisnummer, plaats en land als adreselementen Een adres vinden is vanaf het begin van de twintigste eeuw geen probleem meer. TomTom instellen en rijden maar. Dat was ooit heel anders. Er was namelijk een tijd dat straten geen naam hadden en huizen en gebouwen geen nummer. Daar kwam langer geleden bij dat ook de bewoners geen naam hadden. Maar in latere tijden werd de adressering op een aantal elementen gebaseerd.

Locaties aangeven met een adres

Waar iemand woont wordt aangegeven met een adres maar ook een gebouw heeft een adres. Het adres is onder meer bedoeld om een locatie makkelijk te kunnen vinden.
  • Adres op brief: Een adres op een brief begint met de naam van de persoon, daarna volgt de straat en woonplaats en eventueel het land.
  • Postcode: In Nederland is het gebruikelijk om ook de postcode in het adres op te nemen welke een unieke plek aangeeft. In combinatie met het huisnummer is de postcode zelfs voldoende om een poststuk te laten bezorgen.
  • Verkort adres: De combinatie van postcode en huisnummer kan daarom een verkort adres genoemd worden. Veel mensen gebruiken deze verkorte weergave om de afzender aan te geven.
  • Combinatie met persoonsgegevens: Op formulieren wordt een adres dikwijls gecombineerd met persoonsgegevens.
  • Zelfde plaatsnamen: In België komen diverse plaatsnamen in meerdere provincies voor. Om die reden is het noodzakelijk ook de postcode in het adres te vermelden.
  • Plaatsnaam als straatnaam: Bij straten in Nederland die geen naam hebben wordt de plaatsnaam als straatnaam beschouwd. Dit komt hier en daar op het platteland voor. In België is dit het geval bijvoorbeeld bij dorpen in de Ardennen en de Hoge Venen.

Herkenning door gevelstenen

In de tijd dat er nog geen straatnamen en huisnummers bestonden werden ter herkenning gevelstenen gebruikt. Afbeeldingen en opschriften gaven informatie over de bewoners. Gevelstenen zijn vooral ontstaan vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw. Veel gevelstenen zijn nog bewaard gebleven vooral in Amsterdam en Maastricht.

Herkenning door straatnamen en huisnummers

Straatnamen en huisnummers werden in Nederland pas in de negentiende eeuw ingevoerd en door middel van bordjes op de gevels aangegeven. Dikwijls werden namen die in de volksmond al gebruikelijk waren de officiële namen. Ook kwam het voor dat de straat werd vernoemd naar een gevelsteen die zich al aan een huis bevond. Zo was bijvoorbeeld in Maastricht de gevelsteen “In den Moriaan” uitgangspunt voor de Morenstraat.

Verplichte familienamen onder Napoleon Bonaparte

Familienamen komen al voor vanaf de middeleeuwen. Het was Napoleon Bonaparte die vanaf 18 augustus 1811 verplicht stelde dat iedereen in het Koninkrijk der Nederland zich met een achternaam liet registreren. Hoewel velen al een achternaam hadden was het vóór die tijd niet verplicht er een te voeren. Het verplicht stellen van het voeren van een naam hield verband met het introduceren van de Burgerlijke Stand. Bij die Burgerlijke Stand hoorde het bijhouden van een bevolkingsregister waarin geboorten, sterften en huwelijken werden opgenomen. Overigens werd bij het verplicht stellen dikwijls de naam vastgelegd die daarvoor al werd gebruikt.

Familienamen in verschillende delen van Nederland

Op het moment dat Napoleon het voeren van namen voor het hele Koninkrijk der Nederlanden verplicht stelde waren familienamen in de Zuidelijke Nederlanden al gebruikelijk. Daar was de Burgerlijke Stand ook al in 1796 ingevoerd. In de Noordelijke Nederlanden hadden mensen op het platteland dikwijls wel al een familienaam maar daarbij werd een kind meestal naar de vader genoemd. Op die manier stond de achternaam (van de vader) slechts één generatie vast.

Achternamen in veel soorten

Al eeuwenlang worden mensen herkend door hun naamgeving. Vanaf de middeleeuwen werd een tweenamensysteem (voornaam en achternaam) steeds gebruikelijker. De invoering daarvan verliep echter heel geleid…

Huisnummers als herkenning

Een huisnummer is het nummer dat bij de gemeente geregistreerd staat en bedoeld is voor de herkenning van een bepaald gebouw zoals een huis, bedrijfspand of andere opstal. Het huisnummer vormt als zod…

In Amsterdam en Maastricht nog veel originele gevelstenen

Nederland heeft veel meer te bieden dan wat toeristen vaak menen en waarbij zij vooral denken aan klompen, kaas en tulpen. Wij hebben bijvoorbeeld ook zeer fraaie oude binnensteden met prachtige bouww…

Namen van mensen door de eeuwen heen

Familienamen zijn officieel vastgelegd in de Franse tijd. In Nederland gebeurde dat in 1811. Vanaf die tijd kunnen er geen nieuwe namen meer bijkomen. Bestaande namen kunnen in principe niet meer word…
Straatnamen: van heel gewone tot zeer bijzondere

Straatnamen: van heel gewone tot zeer bijzondere

Bedenkers van straatnamen hebben meestal veel fantasie. Nu is het ook niet zo moeilijk als eenmaal een onderwerp is gevonden. Bij de meeste onderwerpen zijn talrijke namen te verzinnen. Helaas wordt d…
Gepubliceerd door Rickandie op 31-01-2017. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: AnnaER, Pixabay
  • http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/napoleon-voert-de-achternaam-in-nederland-in/
  • http://www.naamkunde.net/?page_id=150
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_achternamen_in_Nederland
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Adres_(woonplaats)
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Straatnaam