Na eeuwen nog steeds uitbreiding van vervoer over water

Het vervoeren van goederen over water kan milieuvriendelijk, veilig, vlot en voordelig gebeuren. Eeuwenlang wordt daarbij al gebruik gemaakt van natuurlijke waterwegen maar later zijn veel waterwegen aangelegd. Anno 2018 neemt het vervoer van goederen over water een belangrijke plaats in binnen het totale vervoer. De overheid wil het vervoer over water stimuleren omdat het veel voordelen heeft ten opzichte van vervoer over de weg. Een nadeel is dat het minder snel gaat dan wegvervoer maar dat is voor veel goederen niet zo’n probleem en een kwestie van goed vooruitplannen.

Voordelen van vervoer over water

Vervoer over water heeft aan aantal voordelen:

• Nooit files: Vervoer over water heeft als een van de voordelen dat er nooit files zijn. Hoewel het vervoer langer duurt dan over de weg kan toch dankzij alle technische hulpmiddelen op het juiste moment worden geleverd zonder vertraging door files e.d.
• Veilige vervoersmanier: Vervoer van goederen over water is een zeer veilige manier van transporteren.
• Nog groeicapaciteit: In tegenstelling tot het vervoer over de weg is er nog veel groeicapaciteit voor vervoer over water.
• Bereikbaarheid: Veel consumentencentra en industriegebieden zijn direct bereikbaar over het water.
• Grote hoeveelheden: Over water kunnen grote hoeveelheden goederen tegelijk worden vervoerd met een betrekkelijk laag brandstofgebruik.
• Minder CO2-uitstoot: Daarnaast is er ook minder CO2-uitstoot dan bij vervoer over de weg.
• Minder geluidsoverlast: Eveneens is er minder geluidsoverlast.

Binnenvaartschepen geschikt voor diverse vervoer

Veel binnenvaartschepen zijn geschikt voor het vervoeren van:

• Stukgoederen: boomstammen, haspels, palen, plaatwerk, pijpen, rollen enz.
• Constructies: brugdelen, geraamten, jachten enz.
• Pallets: balen, big-bags, bundels enz.
• Bulkgoederen: afvalproducten, bouwmaterialen, compost, delfstoffen, ertsen, granen, kolen, meststoffen, strooizout, turf, veevoeders, zaden enz.

Van natuurlijke vaarwegen tot grote kanalen

Zestiende eeuw

Vervoer over water heeft vroeger eeuwenlang alleen over natuurlijke waterwegen plaatsgevonden totdat in de zestiende eeuw zandvaarten en enkele kanalen werden gegraven.
In de zestiende eeuw was zandwinning een belangrijke handel. Strandwallen werden afgegraven en het zand werd naar de speciaal gegraven zandvaarten gebracht en van daaruit bijvoorbeeld naar Amsterdam vervoerd. Daar werden in de zeventiende eeuw de grachtengordels aangelegd met Haarlems zand. De zandvaarten werden ook gebruikt voor het vervoer van koeien, hooi en producten want veel boeren hadden een schuit of praam voor het vervoer over water.

Zeventiende eeuw

In de zeventiende eeuw ontstond een stelsel van trekvaarten en werden kanalen aangelegd ten gunste van de turfwinning. Kanalen waren tevens van belang voor de opkomst van de steden.

Achttiende eeuw

In de achttiende eeuw vermeerderde het aantal kanalen.

Negentiende eeuw

In de negentiende eeuw werden enkele zeer grote kanalen gegraven zoals het Merwedekanaal van iets langer dan zeventig kilometer. Gaandeweg de negentiende eeuw werd het vervoer over water strak gereglementeerd. Voor het vervoer van elk vat bier, bos stro, mand turf of tinnetje aardappelen bestond een apart tarief. Er werd ook op toegezien dat de schippers nuchter waren.

Twintigste eeuw

In de twintigste eeuw werden eveneens enkele grote kanalen gegraven.

Opkomst containervervoer in twintigste eeuw

Nadat jarenlang vooral granen, grind, kolen en zand over water werden getransporteerd kwam daar vanaf de negentiger jaren van de twintigste eeuw containervervoer bij. Wat in zeecontainers ons land in komt wordt via binnenwateren verder vervoerd. Het argument dat een schip er langer over doet is maar zeer betrekkelijk als het bijvoorbeeld gaat over een container die al weken op weg is uit een ver land.

Onderhoud en aanpassingen aan normen

Voor een goed lopend vervoer over water is het noodzakelijk dat de vaarwegen worden onderhouden en soms verbeterd. Binnenhavens en bedrijfsterreinen dienen goed bereikbaar te zijn voor schepen van diverse afmetingen. Ook moeten er voldoende ligplaatsen zijn voor de schepen. Kunstwerken als bruggen, duikers, gemalen, sluizen, stuwen, tunnels en viaducten vergen onderhoud en soms aanpassingen. De overheid werkt daarbij aan het verwezenlijken van de normen zoals bijvoorbeeld vermeld in de Nota Mobiliteit.