Rickandie » Specials » Kunstperioden

Grote indeling met stromingen en groeperingen

Grote indeling met stromingen en groeperingen Kunstuitingen zijn door de eeuwen heen sterk aan verandering onderhevig geweest. Die veranderingen hebben echter telkens tot een periode geleid met een zeker aantal kenmerken. Om onderscheid te maken tussen die verschillende perioden hebben deze namen gekregen. Maar zoals bij zoveel dingen het geval is kent elke periode ook uitzonderingen wat de kenmerken betreft en overlappen kenmerken van de ene periode soms die van een andere.

Indeling in perioden

Als grote indeling van de kunstperioden wordt in het algemeen aangehouden:

  • Prehistorie
  • Oudheid
  • Vroege Middeleeuwen (500-1000)
  • Middeleeuwen (1000-1400)
Bron: Uroburos, PixabayBron: Uroburos, Pixabay
Bron: Artbejo, PixabayBron: Artbejo, Pixabay

  • Renaissance (1400-1600)
  • Barok (1600-1750)
  • Rococo (1700-1750)
Bron: Schreib-Engel, PixabayBron: Schreib-Engel, Pixabay
Bron: PublicDomainPictures, PixabayBron: PublicDomainPictures, Pixabay
Bron: TyBoR, PixabayBron: TyBoR, Pixabay

  • Classicisme(1750-1850)
  • Romantiek (1780-1880)
  • Realisme (1830 - 1870)
Bron: Cafe, PixabayBron: Cafe, Pixabay
Bron: Francoisnikoff, PixabayBron: Francoisnikoff, Pixabay

  • Impressionisme (2e helft 19e eeuw)
  • Moderne kunst (20e eeuw)
  • Hedendaagse kunst (21e eeuw)
Bron: Pierre-Auguste Renoir, Wikimedia Commons (Publiek domein)Bron: Pierre-Auguste Renoir, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Bron: PatricioHurtado, PixabayBron: PatricioHurtado, Pixabay

Stromingen binnen de periodisering

De indeling en beschrijvingen van deze kunstperioden betreffen vooral diverse kunstrichtingen zoals architectuur, beeldende kunst, dans, film, theater, literatuur en muziek. Maar diezelfde indeling wordt ook gebruikt om bijvoorbeeld de geschiedenis van een bepaalde stad of muziekinstrument per periode te beschrijven. Naast de grote indeling bestaan er per periode ook dikwijls allerlei stromingen die wel in het grote tijdsbeeld van de betreffende periode passen maar zich op diverse fronten van elkaar onderscheiden. Tevens zijn er van land tot land wel verschillen in het begin en eind van de jaartallen van een bepaalde periode.

Stromingen laatste eeuwen

Enkele belangrijke stromingen uit de latere eeuwen zijn:
19e eeuw
  • Abstracte kunst
  • Arts-and-craftsbeweging
  • Art deco
  • Art nouveau (Jugendstil)
  • Impressionisme
  • Naturalisme
  • Neogotiek
  • Pointillisme
  • Romantiek

20e eeuw

  • Avant-garde
    Bron: Alicia1, PixabayBron: Alicia1, Pixabay
  • Bauhaus
  • Cobra
  • Conceptuele kunst
  • Dadaïsme
  • Expressionisme
  • Fauvisme
  • Futurisme
  • Kubisme
  • Naïeve kunst
  • Nieuwe zakelijkheid
  • Nieuw realisme
  • Op-art
  • Popart
  • Surrealisme

Verschillen binnen een stroming

Binnen een bepaalde stroming zijn ook verschillen aan te geven tussen de kunstenaars die tot de stroming behoren omdat ieder zijn eigen aanpak heeft om de gemeenschappelijke ideeën te verwerken in de eigen kunstwerken. Zelfs als kunstenaars zich samenvoegen tot een groep zijn er onderlinge verschillen zoals bijvoorbeeld bij de Cobragroep. Deze groep is als kunststroming ontstaan eind jaren 40 van de twintigste eeuw.

Cobra kunstwerken met felle kleuren

De naam Cobra is afkomstig van de drie steden waar de oprichters vandaan kwamen namelijk Copenhagen (Asger Jorn), Brussel (Christian Dotremont en Joseph Noiret) en Amsterdam (Corneille, Karel Appel, Jan Nieuwenhuijs en Constant Nieuwenhuijs). Schilderijen die gemaakt zijn door de leden van Cobra hebben vaak onvermengde felle kleuren. De afbeeldingen zijn dikwijls duidelijk te onderscheiden en maken een vrolijke indruk naast figuren waar mensen geheel verschillende interpretaties aan kunnen geven. Op de kunstwerken zijn vaak maskers of fantasiefiguren afgebeeld die soms aan kindertekeningen doen denken.

De Bossche School met laatste kerkarchitecten

Ook in de architectuur komen dergelijke groepen van kunstenaars voor zoals bijvoorbeeld de Bossche School waarbij de bouwwerken vooral waren gebaseerd op getalsmatige verhoudingen. De naam Bossche school is ontleend aan de stad ’s Hertogenbosch waar tussen 1946 en 1973 een driejarige cursus werd gegeven door de docenten Hans van der Laan, Nico van der Laan en C. Pouderoyen. De cursus betrof kerkelijke architectuur en werd gegeven in de laatste fase van de Nederlandse kerkelijke architectuurtraditie. Na die tijd werden kerken niet meer door gespecialiseerde architecten gebouwd. De Bossche school bleef echter een inspiratie voor allerlei bouwwerken.
Marokkaanse kunst: weefwerken, sieraden en keramiek

Marokkaanse kunst: weefwerken, sieraden en keramiek

Marokko kent naast prachtige architectuur ook enkele andere zeer bezienswaardige kunstrichtingen. Opvallend kleurgebruik en bijzondere stijlkenmerken zijn in de Marokkaanse kunstwerken zoals weefwerke…

Marokkaanse bouwwerken met veel mozaïeken en geometrie

Marokkaanse kunst heeft twee stromingen. De kunst van het platteland en de kunst van de steden. In Marokko zijn de steden niet ontstaan uit dorpen, maar direct als stad opgericht. Het platteland houdt…
Arts-and-craftsbeweging reactie op industriële revolutie

Arts-and-craftsbeweging reactie op industriële revolutie

De arts-and-craftsbeweging was een beweging in de laatste helft van de negentiende eeuw. Verantwoordelijk voor de beweging was een aantal ontwerpers die in opstand kwam tegen de goedkope en lelijke ma…

Industriële vormgeving voor massaproductie

Onder industriële vormgeving kan worden verstaan het bedenken van de vorm van een product dat in een fabriek wordt gemaakt. Het betreft dan een product wat in massa gemaakt kan worden als gebruiksarti…
Orgelfronten en hun ontwikkeling door de eeuwen heen

Orgelfronten en hun ontwikkeling door de eeuwen heen

De meeste muziekinstrumenten hebben vaste regels voor het formaat en het model. Het orgel, ook kerkorgel genoemd, is het enige instrument waarvoor in sommige opzichten geen vaste regels bestaan. Dit g…
Barok en de katholieke kerk

Barok en de katholieke kerk

De term barok wordt pas sinds het eind van de negentiende eeuw op een positieve manier gebruikt. Oorspronkelijk had de term barok met afkeuring te maken. Later werd het in de kunstgeschiedenis de naam…
Meubelstijlen in vogelvlucht

Meubelstijlen in vogelvlucht

In de loop van de eeuwen hebben meubelen allerlei stijlen gekend. Die stijlen liepen meestal gelijk met de stijlen in de architectuur, schilderkunst en andere kunstvormen. Aanvankelijk waren veel meub…

Industriële vormgeving en goedkopere producten

Industriële vormgeving is het zodanig ontwikkelen van producten dat ze massaal en in serie vervaardigd kunnen worden. Die manier van vormgeving staat tegenover ambachtelijke vormgeving die gebaseerd i…
Bauhaus en het nieuwe ontwerpen

Bauhaus en het nieuwe ontwerpen

Bauhaus was een in 1919 door Walter Adolf George Gropius opgerichte hogeschool voor architectuur en toegepaste kunsten. De volledige naam van de school was Staatliches Bauhaus Weimar. Hoewel architect…
Gouden Eeuw en de kunst

Gouden Eeuw en de kunst

De Gouden Eeuw (1602 - 1702) was een tijd van economische bloei waarvan vooral de stedelijke burgerij profiteerde. Rijke kooplieden en regenten, die kapitalen verdienden aan de handel, lieten schitter…
Middeleeuwen in vogelvlucht

Middeleeuwen in vogelvlucht

Algemeen wordt onder de middeleeuwen de periode beschouwd van de achtste tot en met de veertiende eeuw. De vijftiende en zestiende eeuw wordt meer als een overgangsperiode bestempeld naar de nieuwe ti…
Marokkaanse bouwkunst voor steden

Marokkaanse bouwkunst voor steden

Marokkaanse steden zijn niet ontstaan uit nederzettingen of dorpen, maar zijn als stad ontwikkeld. Oorspronkelijk bestaat een Marokkaanse stad meestal uit vier wijken waaraan bij de koningssteden een…

Marokkaanse bouwkunst voor nederzettingen

De oorspronkelijke behuizing van de nomaden in Marokko was gebaseerd op mobiliteit omdat ze herhaaldelijk van de ene streek naar de andere trokken. De behuizing bestond meestal uit een tent. Daarnaast…
Hollandse Renaissancestijl van Hendrick de Keyser (1565-1621

Hollandse Renaissancestijl van Hendrick de Keyser (1565-1621

Hendrick de Keyser werd in 1565 geboren in Utrecht en was de zoon van de Utrechtse meester-meubelmaker Cornelis Dirxzoon de Keyser. Hij is gestorven op 15 mei 1621 in Amsterdam en ligt begraven in de…
Abstracte kunst met beroemde kunstenaars

Abstracte kunst met beroemde kunstenaars

Abstracte kunst is een kunstrichting waarin objecten zodanig worden weergegeven dat ze niet de reële werkelijkheid voorstellen. De abstracte kunst is ontstaan in het begin van de twintigste eeuw en is…
Gepubliceerd door Rickandie op 08-04-2014, laatst gewijzigd op 12-04-2015. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties