Grote indeling met stromingen en groeperingen

Kunstuitingen zijn door de eeuwen heen sterk aan verandering onderhevig geweest. Die veranderingen hebben echter telkens tot een periode geleid met een zeker aantal kenmerken. Om onderscheid te maken tussen die verschillende perioden hebben deze namen gekregen. Maar zoals bij zoveel dingen het geval is kent elke periode ook uitzonderingen wat de kenmerken betreft en overlappen kenmerken van de ene periode soms die van een andere.

Indeling in perioden

Als grote indeling van de kunstperioden wordt in het algemeen aangehouden:

• Prehistorie
• Oudheid
• Vroege Middeleeuwen (500-1000)
• Middeleeuwen (1000-1400)

• Renaissance (1400-1600)
• Barok (1600-1750)
• Rococo (1700-1750)

• Classicisme(1750-1850)
• Romantiek (1780-1880)
• Realisme (1830 - 1870)

• Impressionisme (2e helft 19e eeuw)
• Moderne kunst (20e eeuw)
• Hedendaagse kunst (21e eeuw)

Stromingen binnen de periodisering

De indeling en beschrijvingen van deze kunstperioden betreffen vooral diverse kunstrichtingen zoals architectuur, beeldende kunst, dans, film, theater, literatuur en muziek. Maar diezelfde indeling wordt ook gebruikt om bijvoorbeeld de geschiedenis van een bepaalde stad of muziekinstrument per periode te beschrijven. Naast de grote indeling bestaan er per periode ook dikwijls allerlei stromingen die wel in het grote tijdsbeeld van de betreffende periode passen maar zich op diverse fronten van elkaar onderscheiden. Tevens zijn er van land tot land wel verschillen in het begin en eind van de jaartallen van een bepaalde periode.

Stromingen laatste eeuwen

Enkele belangrijke stromingen uit de latere eeuwen zijn:
19e eeuw

• Abstracte kunst
• Arts-and-craftsbeweging
• Art deco
• Art nouveau (Jugendstil)
• Impressionisme
• Naturalisme
• Neogotiek
• Pointillisme
• Romantiek

20e eeuw

• Avant-garde
  Bron: Alicia1, Pixabay
• Bauhaus
• Cobra
• Conceptuele kunst
• Dadaïsme
• Expressionisme
• Fauvisme
• Futurisme
• Kubisme
• Naïeve kunst
• Nieuwe zakelijkheid
• Nieuw realisme
• Op-art
• Popart
• Surrealisme

Verschillen binnen een stroming

Binnen een bepaalde stroming zijn ook verschillen aan te geven tussen de kunstenaars die tot de stroming behoren omdat ieder zijn eigen aanpak heeft om de gemeenschappelijke ideeën te verwerken in de eigen kunstwerken. Zelfs als kunstenaars zich samenvoegen tot een groep zijn er onderlinge verschillen zoals bijvoorbeeld bij de Cobragroep. Deze groep is als kunststroming ontstaan eind jaren 40 van de twintigste eeuw.

Cobra kunstwerken met felle kleuren

De naam Cobra is afkomstig van de drie steden waar de oprichters vandaan kwamen namelijk Copenhagen (Asger Jorn), Brussel (Christian Dotremont en Joseph Noiret) en Amsterdam (Corneille, Karel Appel, Jan Nieuwenhuijs en Constant Nieuwenhuijs). Schilderijen die gemaakt zijn door de leden van Cobra hebben vaak onvermengde felle kleuren. De afbeeldingen zijn dikwijls duidelijk te onderscheiden en maken een vrolijke indruk naast figuren waar mensen geheel verschillende interpretaties aan kunnen geven. Op de kunstwerken zijn vaak maskers of fantasiefiguren afgebeeld die soms aan kindertekeningen doen denken.

De Bossche School met laatste kerkarchitecten

Ook in de architectuur komen dergelijke groepen van kunstenaars voor zoals bijvoorbeeld de Bossche School waarbij de bouwwerken vooral waren gebaseerd op getalsmatige verhoudingen. De naam Bossche school is ontleend aan de stad ’s Hertogenbosch waar tussen 1946 en 1973 een driejarige cursus werd gegeven door de docenten Hans van der Laan, Nico van der Laan en C. Pouderoyen. De cursus betrof kerkelijke architectuur en werd gegeven in de laatste fase van de Nederlandse kerkelijke architectuurtraditie. Na die tijd werden kerken niet meer door gespecialiseerde architecten gebouwd. De Bossche school bleef echter een inspiratie voor allerlei bouwwerken.