Rickandie » Specials » Riddertijdperk

Ridders met macht in de middeleeuwen

Ridders met macht in de middeleeuwen Ridders horen bij de middeleeuwen als generaals bij de huidige tijd. Het waren ook een soort bevelhebbers van het leger. Een ridder was een dappere en vaardige krijger die ten strijde trok voor zijn heer en het land zodra dat nodig was. Ridders behoorden tot de adellijke klasse. Door militaire veranderingen verminderde het belang van de ridders in de loop van de late middeleeuwen.

Taak van herauten

Ridders waren onder meer herkenbaar aan hun wapen waarmee dan niet een lans of ander verdediggingswerktuig wordt bedoeld maar een teken dat op een schild is verwerkt. Wapens werden dikwijls ontworpen door herauten die ze ook noteerden in speciale wapenboeken en tijdens oorlogen lijsten samenstelden van de wapens van de ridders die naar het slagveld gingen.

Wapens aanvankelijk domein alleen van ridders

Wapenschilden zijn overigens maar betrekkelijk kort alleen het domein van de ridderstand geweest omdat het hebben van een wapen populair werd als een soort statussymbool. Naast ridders gingen ook gilden, steden en landen een wapen voeren. In later stadium ging ook de boerenstand over tot het voeren van wapens.

Regels voor wapenschilden van ridders

Wapenschilden zijn in het verleden uitgebreid beschreven in de zogenaamde heraldiek of kennis van wapens. Van veel wapens bestaan uitgebreide beschrijvingen van alle onderdelen zoals beschrijvingen van de functies, kleuren, rangen, symbolische betekenis en vormen. Voor de toepassing van die onderdelen bestonden diverse regels waarbij een hoofdregel was dat alle onderdelen goed op elkaar moesten zijn afgestemd.

Wapenschilden in oude binnensteden

Een speciaal onderdeel van de wapens vormden de spreuken die er soms op verwerkt waren. Een aantal daarvan overleefden alle tijden en zijn nu nog in gebruik zoals de wapenspreuken die door een aantal landen nog steeds worden gevoerd. Ook adellijke families blijven dikwijls met trots hun wapen met een spreuk voeren. In historische binnensteden zijn op gebouwen ook nog vaak wapens te vinden die dan meestal alleen bestaan uit een schild.

Wapenschild als statussymbool

Naast wapens die alleen uit een schild bestaan zijn er wapens met zeer veel fraaie extra onderdelen zoals: dekkleed, grond, helm, helmteken, kroon, motto, ordeteken, schild, schildhouders en wrong. Wapenschilden werden daardoor een soort statussymbolen.

Hoofdvoorwaarden van ridders

Ridders voldeden aan vijf hoofdvoorwaarden:
  1. Eer
  2. Kracht en moed
  3. Trouw
  4. Vrijgevigheid
  5. Eerlijkheid

Bedoelingen van ridders

Door velen als minder fraaie activiteiten gezien zijn de kruistochten die de ridders hebben gemaakt. Kruistochten waren militaire ondernemingen van westerse christenen en begonnen als poging om de heiligste plaats van de christenen namelijk Jeruzalem te veroveren op de moslims. Niet alle ridders die aan de kruistochten deelnamen hadden goede bedoelingen. Veel ridders gingen het om land of fortuin te verwerven.

Verdedigingswerken in riddertijd

In tijd van oorlog moet verdedigd worden. In het riddertijdperk werden veel verdedigingswerken aangelegd om de vijand op afstand te houden. In de vroege middeleeuwen begon dat met de bouw van mottekastelen met verdedigingstorens. Andere verdedigingswerken uit de riddertijd waren bastions, forten, kastelen, stadsmuren, stadswallen en weertorens.
Kruistochten als rechtvaardige oorlogen

Kruistochten als rechtvaardige oorlogen

De kruistochten die door de Christenen werden gehouden waren bedoeld om Jeruzalem, als heiligste plaats in het christendom, te heroveren op de moslims. De kruistochten waren militaire ondernemingen va…
Middeleeuwen in vogelvlucht

Middeleeuwen in vogelvlucht

Algemeen wordt onder de middeleeuwen de periode beschouwd van de achtste tot en met de veertiende eeuw. De vijftiende en zestiende eeuw wordt meer als een overgangsperiode bestempeld naar de nieuwe ti…
Verdedigingswerken in vroeger eeuwen

Verdedigingswerken in vroeger eeuwen

Veel volkeren hebben al vanaf de oudheid behoefte om zich te verdedigen tegen indringers. Om die reden werden voor de woonplekken dikwijls strategische punten gekozen zoals hoger gelegen gebieden. Vaa…

Verdedigingswerken voor pijlen of vuurgeschut

Onder verdedigingswerken of vestingwerken vallen alle bouwwerken die zijn aangebracht om een volk of stad te verdedigen tegen militaire aanvallers zoals gebiedsveroveraars. Dit gaat van palissades uit…
Ridders in de middeleeuwen

Ridders in de middeleeuwen

Ridder is sinds de elfde eeuw de benaming van een krijgsman. Het is daardoor oorspronkelijk de naam van een functie en niet van een bepaalde stand zoals later. Aanvankelijk waren er twee soorten krijg…
Wapenschilden als herkenning en statussymbool

Wapenschilden als herkenning en statussymbool

Met een wapen wordt weliswaar in eerste instantie meestal een voorwerp of werktuig bedoeld om iemand aan te vallen of om zich te verdedigen maar een tweede betekenis van het woord wapen is een teken v…

Heraldiek met hoogtij in de middeleeuwen

Heraldiek is de kennis van wapens. Met wapens worden dan niet de werktuigen of voorwerpen bedoeld om iemand aan te vallen maar de tekens die meestal zijn verwerkt op wapenschilden en die gekoppeld zij…

Huismerk en handmerk als middeleeuwse herkenningstekens

Vanaf de vroege middeleeuwen was het gebruikelijk dat de adelstand een wapen voerde. Door een wapen was een ridder of adellijke familie herkenbaar. De boerenstand kende geen wapen maar had voor de her…
Wapenspreuken van Nederland, België en Frankrijk

Wapenspreuken van Nederland, België en Frankrijk

Een spreuk is een soort uitdrukking of zegswijze met een diepere betekenis. Een wapenspreuk is een spreuk die ergens op een wapenschild of blazoen is verwerkt. Soms wordt een wapenspreuk ook wel devie…
Gepubliceerd door Rickandie op 22-03-2015, laatst gewijzigd op 04-04-2015. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Falco, Pixabay