Rickandie » Specials » Aardewerk

Dagelijkse voorwerpen in verleden en heden van aardewerk

Dagelijkse voorwerpen in verleden en heden van aardewerk Met aardewerk worden voorwerpen bedoeld die bestaan uit gebakken aarde of klei zoals bijvoorbeeld drinkbekers, kruiken, potten, schalen, tegels en vaatwerk. Aardewerk mag niet verward worden met porselein dat gebakken is uit witte klei bij een hogere temperatuur dan waarin aardewerk wordt gebakken. Porselein is veel duurder. Aardewerk kent al duizenden jaren veel toepassingen en wordt nog steeds voor veel artikelen gebruikt. Beroemd is het zogenaamde Delfts blauwe aardewerk dat soms ten onrechte porselein wordt genoemd maar niet uit witte klei bestaat waaruit Chinees porselein is gemaakt.

Aardewerk bakken en glazuren

De temperatuur waarin aardewerk wordt gebakken bedraagt achthonderd tot elfhonderd graden. Door die hoge temperatuur hechten de kleideeltjes aan elkaar. Sommige kleisoorten kunnen echter niet op de hoogste temperatuur worden gebakken waardoor de voorwerpen poreus blijven. Poreus aardewerk dient daarom voor de meeste gebruiksmanieren geglazuurd te worden om waterdicht te maken. Glazuur wordt ook toegepast om aardewerk kleur te geven en geglazuurd aardewerk is meestal vaatwasbestendig.

Aardewerk en archeologie

Aardewerk bestaat al vele duizenden jaren en wordt vaak bij archeologische opgravingen teruggevonden. In veel gevallen is dat echter in gebroken vorm maar dan nog vormt het een bron van informatie. Door de veranderende stijl, vorm en technologie van het aardewerk door de eeuwen heen kunnen scherven toch dikwijls gedateerd worden.

Verwijzing naar bepaalde culturen

Aan de hand van de verschillen van de gevonden scherven zijn in Europa diverse cultuurperioden vernoemd afhankelijk van de vormen van het aardewerk zoals de klokbekercultuur, touwbekercultuur, trechterbekercultuur en urnenveldencultuur. Ook wijzen de afbeeldingen op de gevonden overblijfselen van aardewerk naar een bepaalde cultuur. Waar in het verre verleden veel aardewerk werd geproduceerd heeft dat dikwijls bepaalde kenmerken. Ook daaruit kunnen archeologische aanwijzingen worden verkregen.

Voorwerpen van aardewerk

Talrijke voorwerpen in het verleden en heden bestaan uit aardewerk zoals:
  • Beker: Om uit te drinken.
  • Kan: Bedoeld om vloeistof uit te schenken (met schenktuit).
  • Kom: Om uit te eten of drinken (wordt in de hand gehouden).
  • Kookpot: Bedoeld om voedsel in te bereiden.
  • Kruik: Bewaarplaats voor vloeistof (heeft een nauwe afsluitbare opening).
  • Pot: Bewaarplaats voor vloeistof of losse spullen (soms met deksel).
  • Rumpot: Voor fruit met suiker en alcohol.
  • Serviesgoed: Talrijke borden, schotels, kopjes enz.
  • Schotel: Bedoeld als onderlegger.
  • Schaal: Om iets te presenteren.
  • Stoofpot: Poreuze pot met deksel.
  • Tegels: Als bouwmateriaal (voor vloeren en wanden).
  • Vaas: Voor de sier of voor vloeistof (ook voor bloemen).

Tegels van aardewerk

Grootproducenten van aardewerk zijn fabrieken die bepaalde bouwmaterialen leveren. Zo bestaan tegels die verwerkt worden op wanden en vloeren meestal uit aardewerk. Naast tegels als bouwmaterialen houden speciale bedrijven zich ook bezig met siertegels. Op die tegels kunnen talrijke afbeeldingen worden weergegeven. Daarnaast bestaan er ook siertegels met daarop spreuken verwerkt.

Terracotta

Een speciaal soort aardewerk is terracotta. Die aardewerksoort bestaat uit poreuze roodbakkende klei en wordt niet geglazuurd. Bloempotten bestaan vaak uit terracotta. Ook wordt terracotta gebruikt om beelden te boetseren die soms als basis dienen om uiteindelijk een bronzen beeld te verkrijgen.
Albarello tegelfabriek met veel handwerk

Albarello tegelfabriek met veel handwerk

Albarello is de Italiaanse naam voor een apothekerspot. Het is ook de naam die Pieter en zijn vrouw Margaretha Baas kozen voor het aardewerkfabriekje dat ze in 1996 overnamen van Bob Brenkman in het F…

Geschiedenis keramische tegels

Met de term keramiek wordt gebakken aardewerk bedoeld. Meestal bestaat keramiek uit klei die tussen 800 en 1250 graden is gebakken. Het woord keramiek komt van het Griekse keramos wat drinkvat of aard…
Keramiek en keramische kunst

Keramiek en keramische kunst

Het woord keramiek komt van het Griekse keramos wat drinkvat of aardewerkvat betekent. De naam keramiek wordt hoofdzakelijk gebruikt voor voorwerpen die van gebakken klei zijn gemaakt. Het begrip kera…
Keramische tegels en hun eigenschappen

Keramische tegels en hun eigenschappen

Een keramische tegel bestaat uit een dunne plak gebakken klei die meestal vierkant of langwerpig van vorm is en wordt gebruikt als bouwmateriaal. De hoofdeigenschappen van een keramische tegel zijn ee…
Marokkaanse kunst: weefwerken, sieraden en keramiek

Marokkaanse kunst: weefwerken, sieraden en keramiek

Marokko kent naast prachtige architectuur ook enkele andere zeer bezienswaardige kunstrichtingen. Opvallend kleurgebruik en bijzondere stijlkenmerken zijn in de Marokkaanse kunstwerken zoals weefwerke…
Opkomst, bloei, neergang en nieuw leven Delfts aardewerk

Opkomst, bloei, neergang en nieuw leven Delfts aardewerk

Aardewerk uit Delft is over de hele wereld bekend. Naast fabrieksmatig vervaardigd Delfts blauw, waaronder veel kitsch producten, kan ook nog steeds het echte handwerk worden bewonderd in de oudste aa…
Gepubliceerd door Rickandie op 15-01-2018. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Ulleo, Pixabay (bewerkt)
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Aardewerk
  • https://www.westwing.nl/aardewerk/