Decoratieve stoffen, kleding & wandtapijten als textielkunst

Onder textielkunst kan worden verstaan: Een vorm van kunst waarbij voorwerpen worden vervaardigd van textielstoffen. In ruime zin van die betekenis horen daar alle vormen van handwerken bij maar in strikte zin beperkt de betekenis van textielkunst zich tot de beeldende kunst van de textielkunstenaars. Maar uiteraard is een grens bepalen tussen ruime en strikte betekenis moeilijk want wat voor iemand kunst is hoeft dat voor een ander niet te zijn. Smaken en oordelen verschillen. Tot textielkunst kunnen in elk geval kunstwerken horen die vervaardigd zijn van textiel zoals bepaalde decoratieve stoffen, kleding en wandtapijten.

Textiel en grondstoffen

Het woord textiel is afgeleid van het Latijnse texere dat weven betekent. Met textiel wordt
een geweven materiaal bedoeld dat geweven is uit filamenten (eindloze draden) of vezels (korte stukjes draad). In de spreektaal wordt textiel ook wel stof genoemd zoals bijvoorbeeld bij de benamingen katoenen stof, wollen stof of stoffenwinkel. De grondstoffen voor textiel kunnen zowel natuurlijk als kunstmatig zijn:

Natuurlijke grondstoffen

• Katoen
• Linnen
• Wol
• Zijde

Kunstmatige grondstoffen

• Kunstzijde
• Nylon
• Polyester

Voor het vervaardigen van textiel worden de grondstoffen eerst gesponnen en daarna getwijnd tot dikkere draden waardoor garen ontstaat. Vervolgens wordt het garen geweven.

Decoratieve stoffen

Onder decoratieve stoffen kunnen stoffen worden gerekend die een bijzondere uitstraling hebben. Ontwerpers van decoratieve stoffen maken gebruik van diverse technieken zoals bijvoorbeeld batikken en zeefdrukken op stof. Op die manier kunnen talrijke (abstracte) figuren en afbeeldingen worden overgebracht. Uiteindelijk worden de stoffen dan meestal gebruikt om een ander product mee te vervaardigen zoals kleding.

Kleding

Hoewel kleding in eerste instantie bedoeld is om het lichaam te beschermen is de decoratieve functie dikwijls ook zeer belangrijk. Als het decoratieve voorop staat kan er sprake zijn van textielkunst. Menige modeontwerper zal zichzelf zeker kunstenaar voelen wat bij ontwerpers als Calvin Klein, Christian Dior, Coco Chanel, Georgio Armani, Gianni Versace, Pierre Cardin en Yves Saint Laurent door de klandizie zal worden bevestigd. Maar ook in het verleden werd veel kleding gemaakt die als kunstwerken zijn te beschouwen zoals de jurken van de dames aan de Franse hoven.

Wandtapijten

Een wandtapijt is een (met de hand) geweven tapijt waar voorstellingen of versieringen in zijn verwerkt. Onder wandtapijten worden ook gobelins gerekend die vernoemd zijn naar de Parijse firma Manufacture des Gobelins. Een andere vernoeming van tapijten is naar de stad Aubusson in het Franse departement Creuse. Wandtapijten waren in vroegere eeuwen geliefde producten voor de vorsten omdat ze makkelijk konden worden meegenomen van de ene residentie naar de andere. De prachtige kunstwerken waren uitingen van luxe, macht, prestige en rijkdom. Maar ook in latere tijden zijn veel wandtapijten vervaardigd die ware kunstwerken zijn. Voorbeelden van kolossale wandtapijten zijn te vinden in het MuZEEum van Vlissingen.