Rickandie » Specials » Letters

Van gekraste letters naar duimentechniek

Wat zou de wereld anders zijn als er geen letters waren. Niet meer voor te stellen. Toch kennen we op de eeuwigheid gezien pas betrekkelijk weinig eeuwen letters. Het eerste schrift bestond nog niet uit letters. De ontwikkeling van de letters loopt van kleine tekeningetjes naar het huidige zogenaamde Latijnse alfabet ook wel abc genoemd met 26 letters. Het schrijven of drukken van letters heeft in de geschiedenis op verschillende manieren plaatsgevonden. Allereerst door in materialen te krassen en later door een soort pen te gebruiken en op papyrus en perkament te schrijven. Van die tijd tot nu is er veel veranderd want letters produceren gebeurt nu dikwijls met twee duimen op een klein apparaatje.

Letters, één voor één

Zoals elke letter bij het schrijven één voor één wordt geproduceerd is voorheen ook het voorbereiden van drukwerk op die manier gebeurd. Jarenlang heeft het vak letterzetten bestaan. Een letterzetter beschikte over heel veel losse letters die één voor één op een zethaak werden geplaatst om woorden te vormen. Uiteindelijk leverde dat een compleet zetsel op waarmee de drukker aan de slag kon.

Vergelijking techniek letterzetten en gsm bedienen

Hoe vreemd het ook lijkt kan de wijze waarop met een gsm gewerkt wordt enigszins vergeleken worden met het teloor gegane vak van letterzetter. Maar de techniek zorgt ervoor dat na het indrukken van één of enkele letters al gekozen kan worden voor een heel woord en dat was bij het handzetten beslist niet het geval. Sterker nog, bij het handzetten moesten ook hulpstukjes worden verwerkt voor spaties tussen woorden.

Niet kunnen omgaan met letters en dus woorden

Een wereld zonder letters is niet meer voor te stellen maar toch zijn er nog steeds velen die het zonder moeten doen of alleen in staat zijn een enkele letter te herkennen als symbool of beperkt zijn tot het herkennen van slechts enkele veelvoorkomende woorden. Wereldwijd zijn er nog steeds zeer veel mensen die nooit hebben geleerd om met letters en dus met woorden om te gaan. Dit taalprobleem wordt analfabetisme genoemd. In sommige gevallen zijn analfabeten zelfs afhankelijk van afbeeldingen.

Zeer veel lettertypes

Als twee mensen precies hetzelfde schrijven is het resultaat toch anders. Iedereen heeft namelijk een eigen handschrift. Maar niet alleen bij handgeschreven werk zijn er verschillen. Juist bij drukwerk bestaat er enorm veel verscheidenheid omdat een drukker kan kiezen uit talrijke lettertypes. Een aantal van die lettertypes zijn ook te vinden in een tekstverwerkingsprogramma op de computer.

Monnikenwerk in kloosters

Een manier om letters er fraaier uit te laten zien stamt uit de middeleeuwen. De term boekverluchting is daarop van toepassing. Met boekverluchting wordt bedoeld het illustreren van de tekst met allerlei afbeeldingen die met de tekst te maken hebben. Maar ook letters werden veelvuldig versierd. Dat monnikenwerk gebeurde in kloosters waar boeken nog niet gedrukt konden worden maar met de hand werden geschreven.

Bron: TeJyng, PixabayBron: TeJyng, Pixabay
Bron: Stokpic, PixabayBron: Stokpic, Pixabay
Bron: Niekverlaan, PixabayBron: Niekverlaan, Pixabay

Van tienvingersysteem naar twee duimen

Bij diverse apparaten uit verleden en heden staan letters ook centraal. Dat begon ooit met het uitvinden van de schrijfmachine totdat die in de twintigste eeuw verdrongen werd door de computer met een speciaal programma voor tekstverwerking. In de eenentwintigste eeuw heeft het gebruik van letters, waar woorden mee worden gemaakt, het praten door de telefoon grotendeels verdreven. Het tienvingersysteem bij het typen op een schrijfmachine heeft wel plaats moeten maken voor twee duimen waarmee de gsm wordt bediend.

Typemachine of schrijfmachine verdrongen door tekstverwerker

Een typemachine, met officiële naam schrijfmachine, is een apparaat dat na de introductie van de computer gaandeweg uit alle kantoren is verdwenen. Ook particulieren zijn amper nog in het bezit van ee…
Aardbeving: een natuurverschijnsel van enkele seconden

Aardbeving: een natuurverschijnsel van enkele seconden

De buitenkant van de aarde bestaat uit grote platen die aan de oppervlakte van de aarde te zien zijn en een dikte hebben van zes tot zestig kilometer. Ook bestaan er platen die niet te zien zijn omdat…
Beroep tekstschrijver en inschrijving Tekstnet

Beroep tekstschrijver en inschrijving Tekstnet

Het beroep tekstschrijver kan zonder enig diploma worden uitgeoefend. De meeste goede tekstschrijvers hebben een opleiding gevolgd op taalgebied zoals communicatie of journalistiek. Veel anderen zijn…
Analfabetisme en dyslexie en maatschappelijke belemmeringen

Analfabetisme en dyslexie en maatschappelijke belemmeringen

Een analfabeet is iemand die niet kan lezen en schrijven. Maar zoals bij veel vaardigheden zijn er gradaties in het kunnen lezen en schrijven. Analfabeten die het lezen en schrijven slechts in onvoldo…
Schrijven: van pen en inkt naar twee duimen op de smartfone

Schrijven: van pen en inkt naar twee duimen op de smartfone

Schoolbankjes hadden ooit een inktpotje waar een pen in werd gedoopt met soms nare gevolgen. Iets te diep dopen en er viel een grote drup inkt op het schrijfschrift. Weliswaar gaf dat soms een prachti…
Alfabet en geschiedenis van Feniciërs naar wereldwijd abc

Alfabet en geschiedenis van Feniciërs naar wereldwijd abc

Om klanken uit de gesproken taal op schrift weer te geven worden letters gebruikt. Dat weergeven op schrift kan dan betekenen letters schrijven, afdrukken op papier of door middel van een toetsenbord…

Handzetten een oud beroep in de drukkerswereld

Het beroep handzetten is het met de hand vervaardigen van zetsel op de zetterij-afdeling van een drukkerij. Het zetsel bestaat uit losse lettertekens, leestekens en spatiebalkjes. De lettertekens hebb…
Boekverluchting vooral monnikenwerk in de middeleeuwen

Boekverluchting vooral monnikenwerk in de middeleeuwen

Boekverluchting is een term die wordt gebruikt om de techniek aan te geven waarmee vooral in de middeleeuwen boeken werden geïllustreerd. Die techniek kan gezien worden als een kunst door zijn hoge vo…
Letters, alfabet en ontwikkeling lettertypes

Letters, alfabet en ontwikkeling lettertypes

Om gesproken taal weer te geven werden ooit tekeningetjes ingekrast in steen. Daarna ontstonden allerlei tekens totdat uiteindelijk voornamelijk alleen letters werden gebruikt om klanken op schrift we…
Gepubliceerd door Rickandie op 20-04-2015. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties