Voor de een kunst voor de ander kitsch

Een definitie formuleren over wat onder kunst moet worden verstaan is eigenlijk een hachelijke actie. Wat voor de een kunst is kan voor een ander kitsch zijn. Maar een betrekkelijk algemeen aanvaarde definitie (die overigens op verschillende manieren verwoord kan worden) is deze: Onder kunst wordt in het algemeen een schepping verstaan als resultaat van de creatieve bezigheid van een kunstenaar zoals bijvoorbeeld een schilderij of een beeld.

Zintuigen en geest prikkelen

Zo’n schepping heeft tot doel om de menselijke zintuigen en geest te prikkelen. Dit kan bijvoorbeeld door schoonheid of originaliteit. Die scheppingen bevinden zich op de terreinen: architectuur, beeldhouwen, bouwkunde, dans, film, fotografie, grafiek, literatuur, moderne media, muziek, poëzie, schilderen, tekenen, theater en zang. Binnen bovenstaande definitie is het creatieve aspect van groot belang. Een kunstenaar schept iets nieuws en gaat daarbij in alle vrijheid uit van bepaalde creatieve ideeën die dikwijls haaks staan op conventies en vaste gedragingen. Een kunstenaar tracht daarbij zijn verbeelding of gevoelens uit te drukken in zijn schepping.

Al dan niet waardering en bewondering

Een kunstwerk roept bij de kijker meestal een bepaald gevoel op. Of dat gevoel hetzelfde is als wat de kunstenaar in zijn werk heeft willen leggen is eigenlijk niet van belang ook al is het bij veel kunstenaars wel de opzet. In die zin heeft kunst geen bindende functie maar is het aan de aanschouwer om vanuit zijn voorkeur al dan niet waardering of bewondering voor het kunstwerk op te brengen. Daarbij speelt een belangrijke rol in hoeverre het de kunstenaar lukt met zijn schepping het publiek te prikkelen door schoonheid en originaliteit.

Cultuurgebonden en tijdgebonden

Kunstuitingen zijn zowel cultuurgebonden als tijdgebonden waardoor kunst altijd in beweging is en telkens veranderd. Zelfs binnen eenzelfde cultuur bestaan dikwijls verschillende genres.

Voorheen “slechts” ambachtslieden

Kunstenaars zoals architecten, beeldhouwers, kunstschilders en houtsnijders werden in vroegere eeuwen gezien als ambachtslieden. Tot het einde van de middeleeuwen werkten zij vaak in opdracht voor rijke families en voor kerken. Dikwijls zijn de kunstenaars uit die tijd onbekend omdat het werk niet werd gesigneerd zoals later wel het geval werd.

Ruime betekenis

Naast bovenstaande definitie wordt aan het woord kunst ook vaak een ruime betekenis gegeven. In die zin kan onder kunst ook worden verstaan:

• ambacht
• artistieke vaardigheid
• artistieke uiting
• artistiek product
• bekwaamheid
• behendigheid
• foef
• handigheid
• imitatie
• kunde

Echte kunst of niet

In die ruime betekenis van het woord kunnen producten die met veel kunde of bekwaamheid zijn gemaakt ook tot kunst worden gerekend. Maar dat zal veel kunstliefhebbers te ver gaan omdat dan een behendig gemaakt product van een mandenvlechter ook kunst zou zijn. Maar indien de mandenmaker in al zijn creativiteit een nieuw soort mand met unieke vorm kan creëren kan de discussie beginnen of die tot echte kunst kan worden gerekend.