Veel creativiteit en vakmanschap nodig om iets te ontwerpen

Ontwerpen is een vaardigheid die bij het maken van veel producten van toepassing is. Dat gaat van een koektrommel tot de Sagrada Família en van bonbons tot een rolls-royce. Aan elk product ligt een ontwerp ten grondslag hoe simpel dat soms ook kan zijn. Maar dikwijls moet bij een ontwerp rekening worden gehouden met technische aspecten en met richtlijnen en regelingen. Zonder kennis van zaken op die gebieden kan geen goed ontwerp ontstaan. Ook is bij veel ontwerpen kennis van grondstoffen en materialen noodzakelijk. En zeker zal ook de creativiteit van de ontwerper of de ontwerpster een belangrijke rol spelen.

Aangeven hoe een product gemaakt moet worden

Er zijn verschillende manieren om met een ontwerp aan te geven hoe een product gemaakt moet worden dat kan bijvoorbeeld door een beschrijving, karton, patroon, schaalmodel of tekeningen.

Beschrijving: In de beschrijving moeten omstandig alle zaken worden aangegeven die met het vervaardigen van het product te maken hebben.
Karton: Een karton is een ontwerp op ware grote dat dient voor het vervaardigen van een wandtapijt.
Patroon: Voor het maken van een kledingstuk wordt een patroon gemaakt waarin naast de vormlijnen ook alle naaiaanwijzingen zijn opgenomen.
Schaalmodel: Een schaalmodel heeft tot doel om al een beeld te geven van wat er gemaakt gaat worden.
Tekeningen: Tekeningen zijn noodzakelijk voor alle details om tot een goed eindproduct te kunnen komen.

Soorten ontwerpen

Om duidelijk te maken welk soort ontwerp wordt bedoeld is meestal een voorvoegsel aan het woord ontwerp toegevoegd zoals bouwontwerp, kunstontwerp, kledingontwerp, auto-ontwerp, tuinontwerp, enz.

Bouwontwerp

Een bouwontwerp wordt gemaakt door een architect. Een architect ontwerpt onder meer:

Fabrieken
Kantoren
Kerken
Sportcentra
Winkels
Woningen

In veel gevallen betreft het daarbij nieuwbouw maar een architect kan ook een ontwerp maken voor restauratie van een gebouw of een herinrichting. Hij ontvangt daarvoor in de regel een opdracht van een opdrachtgever die ook wel bouwheer wordt genoemd. Opdrachtgevers zijn bijvoorbeeld:

Directie van een fabriek
Gemeentebestuur
Kerkbestuur
Overheidsinstantie
Particulieren
Verenigingsbestuur
Woningcorporatie

Uiteindelijk monden de eerste werkzaamheden van een architect uit in een bestek en de nodige bestektekeningen.

Kunstontwerp

Voor het ontwerpen van een kunstwerk zoals een beeld of ander driedimensionaal werk heeft een kunstenaar meestal een grote vrijheid tenzij de opdrachtgever specifieke wensen heeft. Een kunstontwerp wordt dikwijls eerst op schaal gemaakt om een beeld te krijgen van wat het uiteindelijk gaat worden. Soms geeft een bepaald tijdsgebeuren richting aan op welke manier de kunstenaar te werk moet gaan. Een voorbeeld is de industriële vormgeving die ontstond nadat het tijdperk van veel handwerk voorbij was. Industriële ontwerpers hadden als uitgangspunt dat alles massaal en machinaal (en goedkoop) gemaakt moest kunnen worden.

Kledingontwerp

Een andere soort ontwerper is een modeontwerper die kleding ontwerpt. Maar niet alleen vaklui ontwerpen kleding. Particuliere kledingmakers willen zich ook wel eens met zelf ontwerpen bezighouden. In dat geval wordt niet gegrepen naar de Burda of ander modeblad. Zelf vanuit een basispatroon een eigen ontwerp maken is met enige vaardigheid best te doen en erg leuk.

Auto-ontwerp

Veel technische vaardigheid is noodzakelijk bij het ontwerpen van auto’s. Het ontwerpen vergt veel samenwerking met specialisten op diverse terreinen. Naast technische aspecten is de stroomlijning zeer belangrijk. Een nieuw model moet goed aanslaan bij het publiek. Alleen de beste designers, die vaak al hun sporen hebben verdiend in het ontwerpen, maken een kans om in de auto-industrie als ontwerper aan de slag te gaan.

Tuinontwerp

Hoveniers houden zich uiteraard niet alleen bezig met tuinaanleg en tuinonderhoud. Vooraf daaraan wordt een tuin ontworpen wat meestal in zeer nauw overleg met de klant gebeurt. Maar sommige tuinliefhebbers zijn na een verhuizing naar een nieuwe woning zelf in staat om een ontwerp te maken dat uiteindelijk menigmaal tot een trotse tuinbezitter leidt.