Hout: bewust mee omgaan en toepassen van alternatieven

Hout is eeuwenlang voor allerlei doeleinden gebruikt zonder dat mensen zich erover bekommerden of het ooit op zou raken. Maar houtgebruik is sinds enkele tientallen jaren enigszins aan banden gelegd. Het is niet meer toegestaan om onbegrensd allerlei houtsoorten te gebruiken in de bouw of voor het vervaardigen van meubelen. Vooral geldt dit voor de zogenaamde harde houtsoorten. Tevens bestaat er een streven om zoveel mogelijk hout te gebruiken dat voortkomt uit duurzaam bosbeheer. Aan dit nieuwe beleid ligt het besef ten grondslag dat er een juiste verhouding moet bestaan tussen het kweken van hout en het gebruik daarvan. Massale ontbossing is daarom funest.

Hard hout en alternatieven

Hard hout is hout uit tropische of subtropische gebieden. Het hout groeit daar langzamer waardoor de structuur vaster is. Hard hout is lange tijd vooral geliefd geweest in de meubelindustrie vanwege de kleur die donkerder is dan zacht hout. Ook in de bouw heeft het hout lang de voorkeur gehad vanwege de harde kwaliteit die duurzaamheid garandeerde zonder veel onderhoud. Door die hardheid was het hout ook beter bestand tegen blootstelling aan weer en wind. Maar daar zijn alternatieven voor zoals goed geïmpregneerd zacht hout of gebruik van kunststof bijvoorbeeld voor raamkozijnen.

Niet ongelimiteerd omzagen

Het ongelimiteerd omzagen van bomen die het hardhout leveren wordt wereldwijd meer en meer gezien als een onacceptabele aantasting van het milieu. Door de langzame groei is het moeilijk om evenveel hout te laten groeien als wat er wordt weggehakt. Mede om die reden bestaan er sinds het eind van de twintigste eeuw wereldwijd keurmerken die gebaseerd zijn op duurzaam bosbeheer. Die systemen zijn het FSC (Forest Stewardship Council) dat in 1993 is opgericht en het PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification) opgericht in 1999.

Vervanging van hout

Uit milieuoogpunt wordt steeds meer getracht andere materialen te gebruiken dan hout. Bijvoorbeeld in de tuinmeubelenindustrie is massaal overgegaan op kunststof voor het vervaardigen van de meubelen. In de bouw wordt zeer vaak aluminium gebruikt voor raamkozijnen en andere constructies of wordt ook kunststof toegepast. Terwijl vroeger speelgoed dikwijls uit hout was vervaardigd is een van de populairste soorten speelgoed uit plastic vervaardig te weten het wereldwijd bekende LEGO.

Zacht hout en PLATO behandelwijze

Tot de zachtere houtsoorten horen onder meer grenenhout. Om de duurzaamheid van zachte houtsoorten te vergroten wordt het hout geïmpregneerd. Ook kan regelmatig onderhoud de levensduur van bijvoorbeeld schuttingen en tuinhuisjes vergroten. Een speciaal procedé voor het veredelen van hout is PLATO (Providing Lasting Advanced Timber Option). Deze behandelwijze levert een product op dat vergelijkbaar is met hardhout.

Hergebruik of goede balans tussen gebruik en groei

Een mogelijkheid om het omzagen van bomen te voorkomen is oud hout hergebruiken. Speciale bedrijven leggen zich daar op toe zoals bijvoorbeeld een meubelbedrijf dat uit oud hout tafels vervaardigd. Ook wordt voor de meubelindustrie oud hout versnipperd en verwerkt tot plaatmaterialen die weer de grondstoffen vormen voor meubels als kasten en dergelijke. Hout dat nergens meer toe dient kan altijd nog als brandstof worden gebruikt in een open haard of allesbrander. In streken waar hout als brandstof dient wordt in de regel echter gezorgd dat de groei van nieuwe bomen gelijke tred houdt met het verbranden in kachels.